ترکیب موقعیتهای معاملاتی باز بازار آتی قهوه عربی و گاو زنده بورس کالا و معاملات آتی برزیل در سال ۲۰۰۷ نمایانگر حضور قدرتمند و روزافزون سرمایهگذاران در هر دو بازار است. به نظر میرسد فعالان داخلی، خرده فروشان و فعالان خارجی در این بازار حضور قدرتمندی دارند. در اینجا به دو نکته تأکید میشود: نخست اینکه حضور سرمایهگذاران در بازار گاو زنده بسیار بیشتر از بازار قهوه عربی است؛ چون قرارداد گاو زندهی این بورس دارای تسویه نقدی است و خطر درخواست تحویل از طرفهای معامله وجود ندارد. دوم اینکه برخلاف برخی از بورسهای کالایی از قبیل بورسهای چین و هند، هیچگونه محدودیتی در خصوص نوع سرمایهگذارانی که در این بورس به فعالیت میپردازند وجود ندارد به استثنای اینکه تمامی سرمایه گذاران باید الزامات حداقل نقدینگی را رعایت نمایند.
ترکیب فعالان بازار که توسط بورس کالای دالیان چین تهیه می شود نشان میدهد که حجم و موقعیت معاملات باز به گونهای متوازن میان سرمایهگذاران خرد و شرکتهای سرمایهگذاری تجاری توزیع شدهاند. تعداد زیاد سرمایه گذاران خرد (۹۵ درصد) نشان میدهد که مشارکت سوداگرانه در بازار چین تا حد زیادی ناشی از سرمایهگذاران خرد است. تا اوایل سال ۲۰۰۷، موسسات مالی و سرمایه گذاران خارجی، اجازهی مشارکت در بازار آتی را نداشتند و اتاق پایاپای کارگزاریها نیز از انجام معامله به نفع خود منع شده بودند.
جدول ۱. ترکیب فعالان بازار بورس کالای دالیان چین
در بازارهای آتی کالای هند نقش سوداگری همواره جای بحث و جدل بوده است. دربارهی ترکیب بازار اطلاعات چندانی در دست نیست، زیرا بورس کالای هند و سایر بورسهای کالایی این کشور که کالاهای متعددی را معامله میکنند مشتریان را ملزم نمیکنند که در هنگام افتتاح حسابهای خود، بهعنوان پوشش دهندهی ریسک یا سفته باز ثبتنام کنند. درنتیجه نمیتوان تعیین کرد بازارهای کالایی هند واقعا تا چه حد سوداگرانه هستند. پروفسور آبیجیت سن، اقتصاددانی که رئیس کمیته تحقیق و بررسی اثر معاملات آتی کالا بر قیمتها است، در برابر این موضع دولت هند که معاملات آتی کالا (و بویژه تأثیر سوداگری در این بازارها) را علت بحران قیمت مواد غذایی و فشار تورمی میداند استدلالهایی را مطرح کرده است. به گفتهی آقای سن: "اگرچه ابتدا قیمتهای نقدی افزایش یافت، اما اثر کلی معاملات آتی بر قیمتها، ثبات آفرین بوده است". بورس کالای هند به نوبه خود این استدلال را مطرح میکند که معرفی قرارداد آتی کالا ساختار بازار بسیاری از کالاها را تغییر داده است. کشاورزان اکنون در نتیجهی افزایش شفافیت بازار در مواضع بهتری قرار دارند و میتوانند قیمتهای بهتری را طلب کنند.
از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶، ترکیب قرارداد آتی روغن خرمای خام بورس مالزی شامل ۴۰ درصد، معاملات پوشش ریسک است. از میان افرادی که در زمینهی پوشش ریسک فعالیت دارند، تنها کمتر از نیمی از آنها خارجی هستند. در دورههای اخیر، تغییر قیمت زیاد بوده است و به دنبال اعلام سیاست سوخت زیستی توسط دولت در سالهای اخیر، قیمتها روند صعودی به خود گرفتهاند. از آنجا که روغن خرما در داخل مالزی مصرف چندانی ندارد و بیشتر آن صادر میشود، افزایش قیمتها معمولا زیانآور محسوب نمیشوند، بلکه به نفع اقتصاد ملّی و فعالان زنجیرهی عرضه روغن خرما ازجمله کشاورزان محسوب میشوند.
دربارهی ترکیب بازار بورس معاملات آتی آفریقای جنوبی هیچ اطلاعاتی در دست نیست، چون این بورس از مشتریان خود نمیخواهد تا در هنگام افتتاح حساب، خود را بهعنوان پوشش دهندهی ریسک یا سفته باز ثبت کنند. با وجود این، بورس بهصورت غیررسمی تخمین زده است که تقریبا ۶۰ درصد کل موقعیتهای باز با پوشش ریسک ارتباط دارند. همچنین در مواردی که بازار با نوسانات شدیدی روبروست برخی سفتهبازان فصلی نیز وارد بازار میشوند. محدودیتهای معاملاتی ۳۰۰۰ قرارداد در هر ماه دربارهی همه فعالان بازار اعمال میشود.
ارسال نظر